Tips over perfectionisme

Hoewel het streven naar hoge normen op zichzelf niet slecht is, kan perfectionisme problematisch worden wanneer het leidt tot negatieve gevolgen zoals overmatige zelfkritiek, angst om te falen, uitstelgedrag en verminderde tevredenheid.

Onderstaand 7 tips om zelf met je perfectionisme aan de slag te gaan.

1. Breng in kaart wat je perfectionisme je gebracht heeft in je leven

Hoge eisen stellen en niet opgeven zullen je tot nu toe in je leven het nodige gebracht hebben. Positieve dingen. En je merkt dat het je soms in de weg zet. Maak voor jezelf een lijstje van de positieve dingen die het gebracht heeft en de negatieve. Heb je dat gedaan? De volgende stap is om uit te zoeken hoe je het positieve bewaart en het negatieve vermindert.

2. Onderzoek of je even streng bent op jezelf als op anderen

Een perfectionist meldt zich (bijna) nooit ziek. Herken je dat? Koorts hebben en toch die afspraak door laten gaan. En wat vind je er dan van als een collega zich ziek meldt? Een slapjanus of heb je daar wel begrip voor? De ene perfectionist beoordeelt anderen net zoals hij of zij zichzelf beoordeelt. De ander is juist veel strenger voor zichzelf dan voor anderen. Bij welke groep hoor jij? En wat zou dat kunnen zeggen over jou?

3. Word je bewust van je perfectionistische gedachtes

Hoor je regelmatig een stem in je hoofd die je opdraagt geen fouten te maken? Of een stem die piekert over een nog uit te voeren taak? Ga de komende weken letten op al die (on)uitgesproken gedachtes. En als je ze opmerkt, onderzoek ze dan. Hoe weet je zeker dat het zo is? Hebben ze 100% gelijk? Je kan die gedachten ook een naam geven, zo wordt je meer bewust dat je niet je gedachtes bent, maar dat je gedachtes hebt. Iedere keer dat je zo’n perfectionistische gedachte opmerkt bij jezelf, zeg je bijvoorbeeld tegen jezelf ‘daar heb je Pietje Perfect weer.

4. Richt je op het proces en niet op de uitkomst

Veel mensen zijn gericht op het eindresultaat. Een marathon lopen onder de 4 uur. Een foutloze presentatie verzorgen. Maar die fixatie op het eindresultaat zorgt vaak voor spanning waardoor je juist eerder spierpijn krijgt of fouten maakt. Daarbij heb je vaak niet alles in de hand, er zijn ook onverwachte omstandigheden. Door meer nadruk te leggen op het proces waar je invloed op hebt voorkom je dit.

5. Geef jezelf dagelijks complimenten

Perfectionisten zijn niet snel tevreden. Zeker niet over zichzelf. Zichzelf een schouderklopje geven is niet hun tweede natuur. Dus daarom moet je de natuur een handje helpen. Verplicht jezelf om op het eind van iedere dag drie dingen te benoemen of op te schrijven die je goed hebt gedaan. Kijk naar wat je gedaan hebt door de ogen van een vriend of collega. Waar zou hij of zij jou een complimentje over kunnen geven?

6. Vergelijk jezelf met de natuur

Hoe perfect is de natuur? Ga naar buiten en ga op zoek naar perfectie in de natuur. Heb je iets gevonden? Top. Wat is het? Een boom? Een plant in bloei? Het gezang van vogels? Laten we als voorbeeld de pluizenbol van een paardenbloem nemen. Die ziet er aardig perfect uit toch? Altijd? Nee, een korte periode. Bloemen en planten hebben de vier seizoenen nodig om een bepaalde periode in bloei te staan, te stralen. De rest van de tijd bouwen ze reserves op. Jij bent toch ook onderdeel van de natuur, is het dan reëel dat jij iedere dag van het jaar perfect bent? Jij moet net als planten en bloemen reserves opbouwen zodat je op bepaalde momenten kan stralen. Reserves opbouwen doe je door regelmatig te ontspannen en aan te kloten. Doelloos niksen.

7. Doe aan mindfulness

Een perfectionist vind het vaak lastig om te ontspannen. Dus wat ga jij doen? Precies, jij gaat mindfulness oefeningen doen. Een paar keer per week. En als je die aandachtsoefeningen gaat doen gaan je gedachten onherroepelijk soms afdwalen. Een perfectionist vindt dat lastig, maar dat is juist de oefening, dat je dat accepteert. Afdwalen ≠ falen.