Op de middelbare school leerde ik twee Latijnse zinnetjes, het waren de levensmotto’s Carpe diem en Memento mori. Ze werden door de leraar geschiedenis fijntjes tegenover elkaar geplaatst en ik wist als tiener vol levenslust wel wat ik koos, Pluk de dag natuurlijk en zeker niet Gedenk te sterven! En zo werd Carpe diem het motto in mijn jonge leven.

Struinen door de struiken

In de loop van de jaren is Memento mori toch aangeschoven. Dat ging geleidelijk en, zoals dat vaak gaat met de loop die het leven met je neemt, pas achteraf zie ik hoe het zich logischerwijs heeft ontrold. De eerste keer dat de dood zich aan me toonde probeerde ik de manier waarop dat gebeurde te ontkennen, omdat het niet paste in mijn nuchtere wereldbeeld. Ik was begin dertig en liep met een vriendin in het bos. Plotseling kreeg ik een sterk gevoel van onraad. Ik voelde precies vanuit welke richting het kwam en we verlieten het pad en struinden door de struiken. Het gevoel werd steeds sterker en toen lag daar een ree. Ze lag roerloos, kon niet meer opstaan. Terwijl we bij haar zaten verdween het licht uit haar ogen en stierf ze. Het voelde intens intiem om bij haar moment van sterven te zijn. We wisten niet wat te doen en overdekten haar lichaam met bladeren bij wijze van begrafenis, ze lag hier zo kwetsbaar dood te zijn.

Intimiteit

Mijn leven ging door, een vol en ook wel opwindend bestaan met een drukke baan als journalist, op en top Carpe diem. Tot ik rond mijn 40^e steeds dringender de wens ging ervaren om meer diepgang in mijn leven aan te brengen. De omroep waar ik werkte ging reorganiseren en dat spoorde me aan te vertrekken. Na al die hectische jaren vol dagelijkse deadlines en vluchtige ontmoetingen had ik behoefte aan vertragen en ik meldde me als vrijwilliger bij een hospice. Daar was ik getuige van vele manieren van sterven, sommige mensen klampten zich aan het leven vast en stierven met de hakken in het zand en anderen stierven in volledige overgave en bereidheid. Weer ervoer ik de intimiteit rond het sterven.

Hartverscheurende gesprekken

Na twee jaar stopte ik met het vrijwilligerswerk bij het hospice, ik had mijn coachpraktijk opgebouwd en dit vroeg steeds meer van mijn aandacht en tijd. Hier kwam Memento mori op mijn pad in de gedaante van Lia (niet haar echte naam), 39 jaar nog maar, getrouwd en moeder van twee tienerzonen. Een HR-medewerker benaderde mij, duidelijk aangeslagen door het lot dat Lia trof, en vroeg of ik haar wilde coachen. Lia had zojuist gehoord dat ze ernstig ziek was en nog maar kort te leven had en haar werkgever wilde haar steun bieden. Lia en ik hebben mooie, hartverscheurende en ook heel praktische gesprekken gevoerd over alles wat haar bezighield nu ze onherroepelijk afscheid moest nemen van haar man en kinderen. Ik bood haar mijn luisterend oor, mijn aanwezigheid bij emoties waar ze hen niet mee lastig wilde vallen en dacht met haar mee over de zaken die geregeld moesten worden. Zij bood mij de grootst mogelijke intimiteit in die laatste maanden van haar leven.

Carpe diem

Memento mori en Carpe diem staan voor mij niet meer tegenover elkaar. Te weten dat ook ik en mijn geliefden zullen sterven geeft mijn leven intensiteit en kleur. De dood geeft verdriet, maar is niet mijn vijand. Hij hoort bij het leven.

Terwijl ik gedenk te sterven pluk ik vol levenslust de dag.