“In de overgang krijgen opvallend veel vrouwen last van burn-out. Maar er zijn maar weinig werkgevers die denken: waarom gebeurt het steeds bij vrouwen van deze leeftijd?” Deze zin las ik onlangs in dagblad Trouw, opgetekend uit de mond van journalist Corien van Zweden, die samen met gynaecoloog Marlies Bongers het boek ‘Biografie van de baarmoeder’ heeft geschreven.

Ik was verheugd om dit te lezen, want ik herken dit uit mijn eigen overgangsperiode. Voor het eerst in mijn leven leed ik aan slapeloosheid, voelde ik een somberheid die ik voorheen niet kende, was ik vermoeid, lusteloos en ik kon me de meest simpele woorden niet meer herinneren. En ja, opvliegers had ik ook.

Opluchting

Sinds mijn ogen zijn geopend pols ik bij vrouwen van boven de 45 jaar met soortgelijke klachten of ze misschien in de overgang zijn. Ik ontmoet dan eerst verbazing, dan herkenning en vervolgens opluchting. Hun klachten vallen in een perspectief, nu begrijpen ze zichzelf. Het zet de problemen die ze op hun werk ervaren in een ander daglicht, het zit niet enkel ‘tussen de oren’, er is iets gaande in hun lichaam wat om aandacht vraagt.

Wat ik – inmiddels 60 jaar – heb ervaren, gelezen (er zijn goede boeken te vinden al is het nog steeds een taboeonderwerp) en gehoord van mijn coachees, is dat het prettig is als je deze pittige levensfase in het perspectief van je hele leven kunt zien. Dan overzie je beter wat je nodig hebt en het geeft deze jaren een gouden glans.

Drie levensfases

Dit is dat perspectief, zoals ik het zie:

Ik onderscheid drie levensfases; die van het kind, dat (meestal) in het ouderlijk huis woont, de volwassene in de opbouw- en bloei van het leven en de wijze vrouw die de vruchten plukt van de levens- en werkervaring tot dan toe.

Levensfase 1: onder de hoede van je ouders

Als kind woon je bij je ouders, zij bepalen hoe je je kleedt, wat je eet en hoe het hoort. Je verkeert in hun invloedssfeer en daar conformeer je je aan tot je gaat puberen. De pubertijd zie ik als de eerste overgangsfase, die van kind naar volwassene. Je ontdekt je eigenheid, plaatst wellicht vraagtekens bij hoe het thuis gaat en zoekt je eigen weg. Je hormoonspiegel reset zich. Dit is voor veel jonge mensen – en hun omgeving – een periode van een nieuwe balans zoeken.

Levensfase 2: Bloei en ambitie

Hierna komt de tweede levensfase, waarin je volwassen bent. Je richt je eigen leven in, vaak met een partner, wellicht met kinderen. Je zet je ambitieus in voor je werk. Misschien heb je daarnaast ook nog een bloeiend sociaal leven met leuke uitjes en ontmoetingen. Je houdt talloze ballen in de lucht. In deze levensfase sta je open voor de vragen van anderen en grijp je de mogelijkheden aan op je werk- en levenspad. Het is de levensfase van midden in het leven staan, van actie en groei.

Dan roeren je hormonen zich opnieuw, meestal ergens tussen je 45^e en 60^e levensjaar. Dit is de overgang van de middelste levensfase – de carrière, ‘niets is te gek’ en ‘dat doe ik er ook wel even bij’ – naar de derde levensfase. Het lukt je niet meer om met dezelfde intensiteit door te gaan. Je lichaam vraagt je om een rustiger tempo en nodigt je uit tot reflectie. Het bereidt je voor op je derde levensfase.

Levensfase 3: Rust en wijsheid

Deze fase zie ik als de periode van opgebouwde levenswijsheid, waarin we de vruchten kunnen plukken van alles waarin we hebben geïnvesteerd. De levensfase ook van reëel worden over wie je bent. Jezelf gaan accepteren met een groot hart, je kwaliteiten koesteren en je kwetsbaarheden erkennen. Ik noem dit de fase van rust en wijsheid. Niet meer zozeer uitreikend naar iedereen die een beroep op je doet – je partner, kinderen, collega’s, vrienden – maar gecentreerd in jezelf beschikbaar zijn voor wie wil delen in je opgedane kennis en ervaring.

Als ik dit benoem en opper dat de burn-outklachten mogelijk horen bij de natuurlijke gang van ons leven, zijn mijn coachees vaak opgelucht. Want ze herkennen het. Het geeft ze rust en acceptatie van hoe het is. Zodat we vervolgens kunnen onderzoeken hoe ze hun hectische leven van voor de klachten of burn-out op een goede manier los kunnen laten en op een nieuwe manier het laatste deel van hun werkend leven in kunnen gaan. Zonder zichzelf te forceren in het keurslijf van de levensfase die achter hen ligt.

Heksenketel van hormonen

Dit beeld dat ik schets geldt natuurlijk niet voor elke vrouw. Ik ontmoet in mijn praktijk ook 50+vrouwen met een tomeloze energie die nog een carrièresprong willen maken. Dan coach ik ze bij het concretiseren van hun doelen. We zijn allemaal uniek in hoe we zijn en welke loopbaanstap op welk moment bij ons past. Maar als je – als werkgever of als 45+werknemer – merkt dat er burn-outklachten ontstaan, denk dan eens aan de mogelijkheid van de overgang naar de derde, zeer aantrekkelijke levensfase. Kijk wat aan de orde is om deze periode zo door te komen dat je er beiden de vruchten van plukt. Maak gebruik van de kwaliteiten die vrij komen in deze heksenketel van hormonen. Het is zeer de moeite waard.

Heb je het idee dat je burn-out klachten mogelijk samenhangen met je overgang en wil je onderzoeken of wij je daarbij kunnen helpen? Vraag dan een gratis kennismakingsgesprek aan met een wandelcoach bij jou in de buurt. We zitten door het hele land, bijvoorbeeld in Alkmaar, Apeldoorn, Den Bosch, Groningen en Tilburg.